(TBKTSG Online) – Quyền được an toàn của người tiêu dùng đã được quy định rất rõ trong luật, và có cả một hệ thống các cơ quan nhà nước, xã hội tham gia vào việc bảo vệ quyền này. Nhưng thực tế cho thấy rất khó để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, và thậm chí tình trạng xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng ngày càng nhiều.
Nhiều trắc trở
Tại tọa đàm “Quyền được an toàn của người tiêu dùng”, những người trong cuộc đều bày tỏ đang gặp khó khăn khi thực hiện điều này.
Ông Nguyễn Thành Danh, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Bình Dương, nói rằng cơ quan thừa hành pháp luật không phải lúc nào cũng có thể xử lý hàng vi phạm sau khi bắt giữ. Ông kể, có những lúc bắt được hàng giả, hàng nhái kêu nhà sản xuất có hàng bị làm giả đến để xác nhận thì bị từ chối, văn phòng luật sư đại diện pháp lý cũng trả lời không thể làm gì vì khách hàng không yêu cầu, không có kinh phí… "Lúc đó, cơ quan chức năng phải đi năn nỉ để trả lại hàng đã bắt," ông nói.
Ông Danh cho biết, việc doanh nghiệp không mặn mà hỗ trợ cơ quan nhà nước đã diễn ra lâu nay, chủ yếu là một số doanh nghiệp nước ngoài vì “họ sợ cung cấp thông tin sẽ làm người tiêu dùng thấy rằng nhãn này bị làm giả quá nhiều sẽ quay lưng, chọn nhãn khác cho đỡ mất công phân biệt”.
Cũng theo ông Danh, hiện không có một cơ quan chuyên trách nào trong công tác chống hàng giả. Các lực lượng như cảnh sát kinh tế hay QLTT lại có quá nhiều việc để làm và chống hàng giả chỉ là một nghiệp vụ rất nhỏ. Bên cạnh đó, họ cũng không được sự hợp tác, hỗ trợ tích cực của doanh nghiệp bị làm giả cũng như người tiêu dùng.
Chưa hết, công cụ pháp luật hiện nay lại bất cập khi có nhiều văn bản quy định hành vi vi phạm chồng chéo, tạo ra sự tùy tiện cho chính cơ quan thi hành. “Có những hành vi vi phạm mà cảnh sát kinh tế áp dụng quy định này thì thì xử lý hình sự, trong khi QLTT là xử phạt hành chính”, ông Danh nói.
Ông Danh đánh giá, vì những bất cập này mà người tiêu dùng bị xâm phạm quyền lợi ngày càng nhiều. Các cơ sở, doanh nghiệp làm hàng gian, hàng giả không ngừng xuất hiện vì lợi nhuận hấp dẫn nhưng nếu lỡ bị phát hiện thì xử phạt không bao nhiêu so với phần lợi nhuận đã thu được.
Ông Nguyễn Phương Nam, Phó cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương thì thẳng thắn, cơ quan chính quyền, sở ngành ở một số địa phương dù có vai trò, nhiệm vụ bảo vệ người tiêu dùng như luật đã quy định nhưng lại chưa quan tâm, thực hiện đúng trách nhiệm.
Ông nói rằng, người tiêu dùng không dễ đến các cơ quan nhà nước để phản ánh những khó khăn của mình mà thường đến hội bảo vệ quyền lợi. Vì vậy, hội chính là cầu nối giữa người dân và cơ quan nhà nước. Vậy nhưng, nhiều UBND cấp tỉnh và sở công thương không quan tâm đến hội. “Nghĩa là người tiêu dùng cũng không được chú ý”, ông nói. “Thông minh cách mấy cũng bị lừa”
Ông Phan Văn Liêm, Công ty Xuất nhập khẩu Bình Tây, nhà phân phối máy tính Casio chia sẻ, máy tính Casio giả trên thị trường rất nhiều. Công ty ông từng ghi nhận ở một cửa hàng bán sản phẩm Casio nhưng chỉ có hơn 30 sản phẩm thật trong khi có hơn 100 sản phẩm giả được trưng bày công khai. “Hiện nay, khi công ty chúng tôi làm mạnh việc này thì việc trưng bày công khai giảm hẳn nhưng đó chỉ là bề mặt”, ông Liêm nói.
Ông cho biết, hàng giả được các chủ cửa hàng, ví dụ như ở khu vực chợ Kim Biên, Quận 5, TPHCM bán rất nhiều bởi cho lợi nhuận từ 30.000 đến 70.000 đồng/sản phẩm, thậm chí hơn 100.000 đồng với những sản phẩm giả cao cấp. Trong khi đó, bán hàng thật, con số chỉ từ 5.000 đến 10.000 đồng. Và vì quyền lợi kinh tế, họ làm đủ kiểu, từ việc dùng bao bì thật chứa hàng giả cho đến làm giả… tem chống hàng giả để lừa người tiêu dùng.
Tem chống giả Hologram của Tân Hoa Mai
Trao đổi với Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, ông Nguyễn Bách Phong từng đánh giá, người tiêu dùng dù có thông minh đến mấy cũng bị lừa, chỉ là bị lừa ít hay nhiều mà thôi. Bị lừa không chỉ bởi hàng giả mà còn bị những quảng cáo chứa “một nửa sự thật” của những hàng hóa thật dẫn dụ.
Thời gian qua, cơ quan này tiếp nhận rất nhiều những khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến việc quảng cáo sai sự thật của nhiều sản phẩm hàng hóa, dịch vụ. Và khi bị lừa, nhiều người tiêu dùng ngại lên tiếng hoặc nếu có và được bồi thường thì cũng “được vạ thì má đã sưng”.
Vì vậy, để hạn chế “bị lừa”, ông Liêm cho rằng, bên cạnh nỗ lực của doanh nghiệp, người tiêu dùng cũng cần biết tự bảo vệ mình. Đó là khi mua bất kỳ sản phẩm nào nên cập nhật thông tin, vốn đang được các nhà sản xuất công bố rộng khắp bằng nhiều hình thức.
Còn theo ông Danh, hiện có nhiều dạng hàng giả, giả về hình thức (nhãn hiệu, bao bì) và giả về nội dung (giá trị sử dụng, công năng…). Trong đó, nguy hiểm hơn là giả về nội dung bởi nó gây tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng và người mua không biết mình đang bị xâm phạm. Vì vậy, với những sản phẩm liên quan đến sức khỏe thì người tiêu dùng càng phải cẩn thận, tìm hiểu kỹ về hàng hóa, lựa chọn kênh phân phối…
Nguồn: Temchonghanggia4t.com